L'Acquanova

di Antonio Russo

Maritatella mijƏ, maritatellƏ,

t'ha jutƏ a mmaritàrƏ a ri casàlƏ,

t'ha maritatƏ e nnu' mm'ha rittƏ nendƏ

e manka a ra zita m'ha 'mmitàtƏ.

Sposina, bella sposina,

ai casali sei andata a sposare,

ti sei sposata senza dirmi nulla

né al matrimonio m'hai invitato                

 

PuttanƏ i ru sbirrƏ fattƏ appostƏ,

vurpa primàtƏ e mmarijolƏ mastrƏ;

a r'ognƏ spundunƏ và mindiennƏ postƏ:

u cielƏ ccu ra terrƏ nu’ti bbastƏ.

JumendƏ scapizzàtƏ r'ognƏ ppostƏ

ciuccia ri massarijƏ e rronnƏ guastƏ,

i spizzirijƏ ppi ttijƏ su' ffattƏ appostƏ

ppi ddàrƏ curƏ a ttijƏ ronna guastƏ.

Puttana nata a posta per far guai,

volpe scaltra e maestra d'inganno;

per ogni canto vai seminando male:

la terra ed il cielo ne sono infetti.

Giumenta senza ritegno sei ovunque,

ciuccia di massaria, donna corrotta,

le spezierie per te son fatte a posta

per curare te donna corrotta.

 

OjƏ canicellƏ, ca guardijƏ fajƏ

'mberƏ a portƏ i ru bbenƏ mijƏ.

Ti cierkƏ 'nu piacirƏ e m'a farƏ:

jettƏ n'agguajƏ quannƏ virƏ a mmijƏ,

c'affaccƏ ra patrun i ra cànƏ:

«chinƏ ha mminàtƏ a cagnolƏ mijƏ?».

A mminàtƏ chillƏ propijƏ bbenƏ,

e cchillƏ bbenƏ ca vulijƏ a ttijƏ.

O cagnolina, che la guardia fai

davanti la porta della bella mia.

Un favore ti chiedo e me lo fai:

abbaia quando vedi me passare,

sì che affacci la padrona della cagna:

«chi ha infastidito questa cagna mia?».

E' stato proprio chi ti vuole bene

che te ne volle e sempre te ne vuole.

 

'Un hàjƏ sciortƏ 'i ròrmirƏ a ru liettƏ

e mmankƏ 'i mi farƏ 'na pagghjarƏ.

M'a sugnƏ fattƏ 'mberƏ 'nu ruviettƏ

su' gghjutƏ l'amicƏ e mm'hanƏ sciullàtƏ,

Chi pizziennƏ ppi ru munnƏ vo gghjrƏ

chi' vo bbìrirƏ a mmijƏ zenzƏ pagghjàrƏ!

Si ghe r'uomƏ, u viermƏ u rupirijƏ;

si ghe ffimmanƏ, a taverna vo ggarmàrƏ.

Non ho la fortuna di dormire a letto

e nemmeno di farmi una capanna.

Me la son fatta nei pressi di un roveto

amici sono andati a demolirla.

Che possa andare ramingo pel mondo

chi vuoi vedere me senza una casa!

se è uomo, vada in pasto ai vermi;

se donna, possa diventare una puttana.

 

OjƏ cchi nnivicàtƏ a ra mundagnƏ!

chi ti vo stàrƏ bbuonƏ u cumbagnƏ.

OjƏ cchi nnivicàtƏ a ru mirtillƏ!

chi ti vo starƏ bbuonƏ u picciulillƏ.

O che nevicata su in montagna!

possa stare bene il tuo compagno.

O che nevicata sul mirtillo

possa stare bene il bambinello.

ChistƏ ghe ra stràtƏ ri li mijƏ lamiendƏ,

ca cci passavƏ quannƏ cca'avijƏ ll'amandƏ.

Mo' 'un cci passa cchjù, statta cundenda!

StràdƏ nn'hàjƏ cangiatƏ e ppurƏ amandƏ.

GhijƏ mi nn'hàjƏ travatƏ n'atrƏ bbellƏ,

ri tijƏ cchjù grazzijusƏ e ppittirillƏ

Questa è la strada del mio lamento,

ci passavo quando qui avevo l'amante.

Or non ci passo più, statti contenta!

di strade ne ho cambiate e pure amanti.

Me ne sono trovata un'altra bella,

di te più graziosa e piccolina.

GarofalicchjƏ mija, bbuonƏ tinutƏ,

ccu ri lacrimƏ mijƏ t'hàjƏ aracquàtƏ;

mo' 'un t'aracquƏ cchjù, l'acquƏ e ffinitƏ:

rarichƏ e rrarichellƏ su' siccàtƏ.

Su stata cumƏ JurƏ e mm'ha traritƏ

e ddu bbenƏ mijƏ ti nn'ha scurdàtƏ.

Mo' cc'è rrimastƏ n'atrƏ ramƏ 'i bbenƏ

e ra zzikƏ a zzikƏ si nni va a scurdàrƏ.

Fiorellino mio, ben tenuto,

con le mie lacrime ti ho innaffiato;

or non t'innaffio più,l'acqua è finita:

radici e radichette son seccate.

Sei stato come Giuda e m'hai tradito

e del mio bene ti sei scordata.

Or c'è rimasto ancora un po' di bene

che a poco a poco va a dileguarsi.

PartƏ 'i RumƏ e bbajƏ ppi CcusenzƏ:

viegnƏ a ccandàrƏ a cchistƏ vicinanzƏ,

ca cc'è 'nna ggiuvinellƏ ri FajenzƏ

chi ghe tutta chjnƏ ri bbona crijanzƏ.

Mo',riciaccèlƏ a ppartƏ sicci penzƏ,

si mi cci fa cambarƏ ri spiranzƏ.

Parto da Roma e passo per Cosenza:

a cantare a questo vicinato,

che c’è una giovinetta di Faenza

assai dotata di buona creanza.

Or, dì a tuo padre che ci pensi,

che mi faccia vivere di speranza.

AmikƏ chi mi fa u rorma rormƏ,

po’ r'esirƏ c'u fa ppi ddispiettƏ a mmijƏ.

SùsitƏ spiranzunƏ e bba fatighƏ!

chistƏ 'un ghe r'urƏ ri starƏ curcàtƏ.

Si vu a zappƏ, t'a rugnƏ ghijƏ

e ri quazittunƏ a cumbagna tuvƏ.

Amico che mi fai lo stordito,

forse lo fai per far a me dispetto.

Orsù scansafatiche va' al lavoro!

non è questa ora di dormire.

La zappa, se la vuoi, te la do io

ed i calzettoni tua moglie te li da.

 

CarnalivàrƏ mijƏ, 'un ti nni jirƏ,

ca rumànƏ ghe ffestƏ e tti vuojƏ 'mmitàrƏ.

T'ha fattƏ a ggiacchettƏ,

e tt'a ghinchƏ 'i purpettƏ;

t'ha fattƏ u quazunƏ,

e tt'u ghinchjƏ 'i maccarrunƏ;

t'ha fattƏ a cammisolƏ,

e tt'a ghinchjƏ 'i vrasciolƏ.

 

Carnevale mio, non te ne andare,

domani è festa e ti voglio invitare.

Ti sei fatta la giacchetta,

e te la riempio di polpette;

ti sei fatto i pantaloni,

e te li riempio di maccheroni;

ti sei fatta la camiciola,

e te la riempio di braciole.

TatonnƏ mijƏ, vatinnƏ a ra scolƏ!

a mammƏ ti candƏ e ra missƏ ti sonƏ;

ti sonƏ cumƏ vo tu,

TatonnƏ mijƏ i ru CorƏ 'i Ggesù.

 

Totonno mio, vattene a scuola!

la mamma canta e prega per te;

Totonno mio del Cuore di Gesù.

chiedo al Signore quel che vuoi tu,

 

'I vinìrƏ cchjù pprimƏ 'un hajƏ pututƏ,

ca sugnƏ statƏ a ri catinƏ 'ncatinàtƏ.

TandƏ i ru bbenƏ ca t'hajƏ vulutƏ,

hajƏ ruttƏ i catinƏ e ssugnƏ fujutƏ.

Mo', rìcimƏ ggioja mijƏ, cc'ha risurbutƏ:

si nn'hàma amara 'i cora o lassàra.

Si nn'hamƏ lassàrƏ nuvƏ i ruvƏ murimƏ

e ggustƏ a nn'àtrƏ amandƏ 'un nni runàmƏ.

 

Venire prima non ho potuto,

perché sono stato incarcerato.

Tanto del bene che ti ho voluto,

ho rotto le catene e son scappato.

Or, dimmi, gioia mia, cosa hai deciso:

se ci dobbiam amare oppur lasciare.

Se ci lasciamo entrambi moriremo

e gusto ad altro amante non daremo.

SùsitƏ, bbella mijƏ, e bb' a ra missƏ,

ca ghe a ttiembƏ a ttiembƏ ri sunàrƏ.

Tu va avandƏ e r'ijƏ viegnƏ appriessƏ,

'na siggiullƏ ti viegnƏ a ppurtàrƏ.

Ca t'a mindƏ 'ndra li virdƏ rosƏ

e 'ndra li virdƏ rosƏ a fà starƏ.

Ca pu' ti vuotƏ e tti fà 'na paparinƏ,

scostƏ ca ti vuotƏ e gguardƏ a mmijƏ.

Alzati, bella mia, e vai a messa,

che è ormai sul punto di suonare,

Tu vai avanti ed io vengo appresso,

una sediola io ti vengo a portare.

Tra verdi rose io la poserò

tra verdi rose la farai restare.

Poi ti volti e ti fai rossa rossa,

fai finta di voltarti e guardi me.

VijƏ tre rrosƏ pénnirƏ a 'nna cimƏ:

nun hàjƏ qualƏ bbellƏ mi pijàrƏ.

RispunnƏ r'unƏ: «PìjitƏ a primƏ,

ca sicunnƏ 'un ti pò mancarƏ;

a pittirillƏ i catinƏ sa ffàrƏ

e ra minzànƏ i ssà scatinàrƏ».

 

Vedo tre rose pendere a una cima:

non so tra le belle quale pigliare.

Risponde uno: «Prendi la prima,

che la seconda non ti può mancare;

le catene sa far la piccolina

e scatenarle sa la mezzanina».

 

ChjovƏ, Maronna mijƏ, ca sugnƏ rannƏ:

passƏ ru tiembƏ e ra spisƏ guaragnƏ!

ChjovƏ, Maronna mijƏ, ca sugnƏ a mmisƏ:

passa ru tiembƏ e gguaragnƏ a spisƏ!

Che he piova,Madonnamia,sono già grande

passa il tempo e da mangiar guadagno!

Che piova, Madonna mia, lavoro a mese:

passa il tempo e guadagno la spesa!

LucƏ 'i l'uocchj mijƏ, quandƏ su bbellƏ!

quandƏ bbellƏ t'ha ffattƏ a ttijƏ a furtunƏ!

t'ha fattƏ 'ssi capillƏ anellƏ anellƏ:

mi pàrinƏ i pinnƏ i ru pavunƏ!

Tu, cchi t'ha fattƏ affàrƏ tanda bbellƏ

quannƏ 'un sapijƏ sèndirƏ l'amurƏ?

T'avissƏ fattƏ armenƏ monachellƏ:

jivƏ a ssèrbirƏ i sandƏ a r'unƏ a r'unƏ.

 

Luce degli occhi miei, quanto sei bella!

quanto ti ha fatto bella la fortuna!

ti ha fatto i capelli inanellati:

mi sembrano le penne del pavone!

Tu, perché sei nata tanto bella,

ma incapace di sentir l'amore?

Se tu ti fossi fatta monachella:

or pregheresti i santi ad uno ad uno.

'Na runninellƏ rivindàrƏ mi vulissƏ:

'nu nirƏ 'ndru piettƏ tuvƏ mi facissƏ;

m'u facissƏ ccu 'ngignƏ e mmajijƏ

e 'ndurnijàtƏ ri millƏ e mmillƏ jurƏ.

Pu' ghejƏ ru sulƏ e mmi mindƏ a ddurmìrƏ,

fatƏ ca m'ha 'rrubbàtƏ u corƏ mijƏ.

Vorrei diventare una rondinella:

un nido del tuo petto mi farei;

lo farei con ingegno e magia

contornato di mille e mille fiori.

Poi al sorgere del sole mi addormento,

fata che hai rubato il cuore mio

                                          

SugnƏ chillƏ galluzzƏ ri jinnàrƏ:

vajƏ candannƏ a nottƏ a ru scurƏ.

'I 'na finestrƏ mi siendƏ chiamarƏ:

«cchi r'è galluzzƏ chi candƏ a 'st'urƏ?».

«TiegnƏ a malapestƏ chi ti vegnƏ!

avijƏ tandƏ gallinƏ, e mmò 'un'hàja gunƏ».       

sono un galletto di primo canto

vado cantando nella notte scura.

Da una finestra mi sento chiamare:

«perché galletto,canti a quest'ora?

«Che ti venga un accidenti!

di tante galline or non ne ho nessuna».

OjƏ cielƏ, si ti rifettƏ ancuna stillƏ,

vienƏ a ru piettƏ mijƏ ca nni tiegnƏ.

CinkƏ su' rrannƏ e cquattrƏpittirillƏ;

vienƏ ca tuttƏ i novƏ ghijƏ t'i ddugnƏ.

O cielo, se ti manca qualche stella,

vieni al mio petto che n'è adorno.

Cinque son grandi e quattro piccoline:

tutte io tele do sino alla fine.

.............................per continuare, vi rimando al Libro in vendita nelle migliori Librerie di Corigliano Calabro.